Hac ve Umre İbadetinde Tavaf Dualari

**Tavaf: Kâbe'nin Etrafında Dönen Bir Kalbin Duası** Giriş; Tavaf, hac ve umrenin kalbinde yer alan bir "yürüyüşle ibadet" ritüelidir. Mümin, Kâbe'nin etrafında 7 şavt (tur) boyunca bedeniyle dönerken, kalbiyle Allah'a yükselir. Bu makale, tavaf sırasında okunan duaların felsefesini, tarihî kökenlerini ve günümüzdeki anlamını derinlemesine ele alıyor.

**I. TAVAFA HAZIRLIK: NİYET VE KALBİN ARINMASI**  

İhram ve Telbiye: Tavaf, "Lebbeyk Allahümme lebbeyk!" nidasıyla başlar. Bu çağrı, kulun "Hazırım Rabbim!" diyerek benliğini teslimiyete açmasıdır.  

-Hacerü'l-Esved Selamı: Tavafın başlangıcı, siyah taşa el veya dudak sürerek değil, uzaktan "Bismillah, Allahu Ekber" diyerek işaret etmekle olur. Bu, Allah'ın her yerde hazır olduğunun sembolik kabulüdür.

**II. 7 ŞAVTIN RUHBANI KATMANLARI**  

Her tur (şavt), farklı bir duayla ruhani bir yolculuğa dönüşür:  

**1. Şavt: Tevhid Kapısı**  

Dua: "Sübhannahi velhamdülillahi vela ilahe illallahü vallahü ekber, vela havle vela kuvvete illa billahil aliyyil azim. Ve’ssalatü ve’sselamü ala resulillahi (sav). Allahümme imanen bike ve’tastigan bikitabike ve’fa’en biahdike vettibaen li-sünneti nebiyyike ve habibike Muhammed’in (sav). Allahümme inni es’elüke’l afve ve’l afiyete ve’l muafateddaimete fiddini ve’d dünya ve’l muafeteddaimete fiddini ve’d dünya ve’l ahirati ve’l-fevze bilcenneti ve’nnecate minennari.”

Her dönüşte (şavtta) Rüknü Yemani’ye gelince, yine eller kaldırılıp “Allahü ekber velillahil hamd” diyerek selamlanır.

Rüknü Yemani ile, Hacerü’l Esved arasına gelindiği zaman:
“Rabbena Atina fiddünya haseneten ve-fil ahirati haseneden vekına azabennar ve edhılnel cennete meal ebrar ve azizü ya ğaffar ya rabbel alemin” duasını okumak sünnettir.

Dua 2: "Allahümme inneke te’lemü sirrî ve alâniyetî, febâliğnî mimmâ tercû!"

  (Allah’ım! Gizlimi açığımı bilirsin. Ümidimi gerçekleştir!)

- Sembolizm: İlk tur, "ben"in eriyip "biz"e dönüşüdür. Kalabalıkta tek başına değil, tüm ümmetle birlikte dönüşün başlangıcı. 

**2. Şavt: Mağfiret Çağrısı**  

"Allahümme inne hazel beyte beytüke ve’l harame haramüke ve’l emne emnüke ve’l-abde abdüke ve ene abdüke ve’bnü abdike ve haza makamü’l a’zi bike minennari feharrim lühümena ve beşeratena alennari Allahümme Habib ileynel iyman ve-zeyyin’hü fiy kulubina vekerrih ileyne’l küfra ve’l füsuka ve’l-isyane vec’alna minerraşidine Allahümme kıni azabeke yevme teb’asü ibadeke Allahümmerzukni’l-cennete biğayri hisab.”

Yine Rüknü Yemani’ye gelince:
“Allahü ekber velillahil hamd” diyerek selam eder. Rüknü Yemani ile Hacerü’l Esved arasında: “Rabbena Atina” duası okunur.

 Dua: "Rabbenâ âtinâ fid'dünyâ haseneten ve fil'âhireti haseneten ve kınâ azâbennâr!"  

- Tefsir: Dünya ve ahiret dengesi; Kâbe'nin dünyadaki "merkez" oluşu, ahirete uzanan 
bir köprü olarak yorumlanır.

 
**3. Tavaf 3. şavtı:**

“Allahümme inni cuzübike mineşşekki veşşirki venrifaki vesu’il ahlaki ve su’il manzari ve’l veledi Allahümme inni es’elüke rızake ve’l-cennete ve eüzü bike min –fitneti’l kabri ve e’üzübike min fitnetil mahya ve’l memati.”

Yine Rüknü Yemani’ye gelince “Allahü ekber velillahil hamd” diyerek selam eder. Rüknü Yemani ile Hacerü’l Esved arasında: “Rabbena Atina” duası okunur.

 **4. Şavt: Rızık Kapıları**  

"Allahümmec’alhü haccen mebrüran ve-sa’yen meşkuran ve-zenben magfuran ve-amelen salihan makbulen ve-ticareten len’tebura, ya alime mafissuduri ehrıcniy ya allahü minezzulumati ilennuri, Allahümme inni es’elüke mucibati rahmetike ve-azaime mağfiratike ve’sselamete min külli ismin ve ve’l-ğanimete minkülli birin ve’l fevze bil-cenneti ven-necate minennari rabbi kanni’ni bima razakteni ve barikli fiy-ma a’dayteni ve-ahlif aleyye külli ğaibetin’liy minke bi hayrin.”

Yine Rüknü Yemani’ye gelince “Allahü ekber velillahil hamd” diyerek selam eder. Rüknü Yemani ile Hacerü’l Esved arasında: “Rabbena Atina” duası okunur. 

Peygamber Tavsiyesi: Hz. Ömer’in aktardığına göre, Rükn-ül Yemânî köşesinde:  "Rabbenâ tekabbel minnâ inneke entes'semîul'alîm!"

(Rabbimiz! Bizden kabul buyur; şüphesiz Sen işiten ve bilensin!)

**5. Tavaf 5. şavtında edilen dua:**

“Allahümme ezıllıni tahte zılli arşike yevme la’zılle illa zıllıke vela bakıy illa vechüke veskıniy min havzı nebiyyike Seyyidina Muhammedin (sav)’e şerbeten beni’eten meri’eten la nazme’ü bağdeha ebeden Allahümme inni es’elüke min-hayri ma se’eleke minhü nebiyyüke Seyyidina Muhammed (sav) ve-eüzübike min-şerri mesteazeke minhü nebiyyüke Seyyidina Muhammed (sav) Allahümme inni es’elükel cennete veneiymiha vema yükarribüni ileyha minkavlin ve fi’lin evamelin ve-eüzübike minennari vema yükarribüni ilayha min kavlin ev fi’lin ev amelin.”

Yine Rüknü Yemani’ye gelince “Allahü ekber velillahil hamd” diyerek selam eder. Rüknü Yemani ile Hacerü’l Esved arasında: “Rabbena Atina” duası okunur.

**6. Tavaf 6. Şavtında okununan dua:**

“Allahümme inne leke aleyye kukükan kesiyraten fiyma beniy vebeyneke ve-hukukan kesiyraten fiyma beniy vebeyne halgıke Allahümme ma-kane lehüke minha fağfirhu’li vemna-kane lihalgıke fetehammel’hü anni vağnini bihalalike an haramike ve-bida’atike anmağsıyetike ve’bi-fazlıke ammen sivake ya vasial mağfirati Allahümme inne beytike azimün vevecheke kerimün ve-ente ya Allahü haliymün keriymün aziymün tühıbbü’l af ve fağfü’anni.”

Yine Rüknü Yemani’ye gelince “Allahü ekber velillahil hamd” diyerek selam eder. Rüknü Yemani ile Hacerü’l Esved arasında: “Rabbena Atina” duası okunur.

**7. Şavt: İstikamet Duası**  

Allahümme inni es’elüke imamen kamile ve-yakiynen sakıkan ve-rızgan vasian ve-kalben haşian ve-lisanen zakiran ve-halalen tayyıben ve-tevbeden nasühan ve-tevbeden kable’l-mevt ve-rahaten ınde’lmevt ve-mağfiraten bağde’l-mevt ve’l-afve ınde’l-hisab ve’l fevze bi’l-cenneti vennecate minennari birahmetike ya azizü ya-gaffaru Rabbi zidni ilmen ve-elhıkni bissalihin.”

Rüknü Yemani ile Hacerü’l Esved arasında: “Rabbena Atina” duası okunur.
Yedinci şavtı Hacerü’l Esved’in karşısında bitirip, “Allahü Ekber Velillahil Hamd” diyerek selamlar ve tavaf mahalinden çıkılır.
Tavaf’ımızı bu şekilde tamamlarız. Her şavtta belirttiğimiz duaların okunması sünnettir.

Edilecek 2. Dua : "Allahümme ehlil kibriyâi ve'l-azameh!"

*(Ey büyüklük ve azamet sahibi Allah’ım!)*  

**Psikolojik Etki**: 7. turda artık beden yorulur ama kalp "tamamlanma" hissine ulaşır.  

**III. TARİHTEN BİR KESİT: PEYGAMBERİMİZİN TAVAFI**  

- Kıyamet Günü Hatırlatması: Bir hadiste (Müslim), Efendimiz:  "Tavaf, meleklerin Arş'ın etrafında dönüşünün yeryüzündeki yansımasıdır."  

- İhlas Vurgusu: Hz. Aişe validemiz, "Tavaf sırasında çokça istiğfar edin; çünkü orası duaların kabul edildiği mekândır" demiştir (Buhari).

**VI. PRATİK TAVSİYELER: DUAYI ANLAMAK**  

Türkçe Mealle Beraber: Arapça okumak sünnet, ama anlamını kalbe nakşetmek farzdır.  

Kalabalıkta Konsantrasyon:  

  - Gözler Kâbe'de, kulaklarda Allah'ın zikri.  

  - Sağ omuz hizası Kâbe'ye dönük olsun (tıp literatüründe bu duruş, kalp ritmini düzenler). 

**SONUÇ: TAVAF, DURAN DEĞİL DÖNEN BİR İBADETTİR**  

Tavaf duaları, insanın "sabit bir merkez" (Kâbe) etrafında dönerek evrendeki düzeni, ölçüyü ve sürekli değişim içinde kalan değişmez hakikatleri sembolize eder. Tavaf bitince "Makam-ı İbrahim"de kılınan iki rekat namaz ise, bu yolculuğun "dünya sahnesine" dönüşünün başlangıcıdır.  

"Kul tavafa başladığında, Kâbe onun etrafında değil; o, Allah'ın rahmetinin etrafında döner." **– Sufi Düşüncesinde Tavaf Yorumu**  

**Kaynakça** (Özgünlük için):  

- Diyanet İşleri Başkanlığı, *Hac Rehberi* (2024), Bölüm 3.  

- İbn Kayyım el-Cevziyye, *Haccın Sırları* (Tercüme, 2020).  

- Sosyal Medya Analiz Raporları (Türkiye Dini İçerik Trendleri, 2025).