İtikaf Nedir? Evde İtikaf Yapılabilir mi?

Sizlerden gelen sorular : İtikâf şartları nelerdir?, İtikâf çeşitleri nelerdir?,  Neveytü itikâf ve İtikâf çeşitleri, İtikâf niyeti Arapça, Ramazanın son 10 günü itikaf nasıl yapılır?, İtikâfın önemi, İtikaf ile ilgili hadisler hangileridir?

Cuma namazı kılınan camilerde itikafa girmek daha faziletli olmakla beraber cemaatle beş vakit namaz kılınan bir mescidde itikafa girmek de geçerlidir.

Alimlerin çoğunluğuna göre, kadınların da erkekler gibi itikafa camide girmeleri gerekir. Ancak Hanefî fakihleri kadınların evin münasip bir yerinde itikafa girmelerini tercih etmiştir. Kadınlar evin uygun bir yerini namaz ve itikaf için ayırarak burada itikaf yapabilirler.
Korona virüs yüzünden erkekler de evde uygun bir yerini namaz ve itikaf için ayırarak itikaf yapabilirler. Bu ayrılan yer sonra değiştirilebilir.

İtikaf

Sözlük anlamı "bir şeye bağlanmak, kendini ona vermek" olan itikaf İslam'da oldukça etkili ve değerli bir ibadetin adıdır. Bu ibadet, Allah rızası için itikafa niyet ederek mescide girmek ve orada gerekli kurallara riayet ederek bir müddet kalmak suretiyle yapılır.

Sevgili Peygamberimiz (asm) daha ziyade Ramazan ayının son on gününde bu ibadeti yapardı, Rabbine kavuştuğu yılın Ramazan'ında ise süreyi yirmi güne çıkarmıştır. Eşleri ve sahabesi de ona uyarak bu ibadeti hem onun sağlığında hem de ondan sonra yapmışlardır.

Yerleşim merkezinin büyük camiinde en az bir kişinin Ramazan ayının son on gününde itikaf yapması kifaî sünnet (orada yaşayanlar adına yapılması sünnet) olarak kabul edilmiştir.

İtikaf niyetiyle camiye giren mümin (adet ve lohusalık halinde olmayan hanımlar da itikaf yapabilirler) orada yatar, kalkar, yer içer, ancak zorunlu ihtiyaçları için dışarı çıkar, dünya işleri ve zorunlu olmayan sebeplerle dışarı çıkmaz. Caminin uygun bir yerinde çadır benzeri bir yer yapılması ve itikafa giren şahsın bunun içinde kalması müstehabdır (sünnete uygundur, iyi olur).

İtikafın esası Allah rızası için dünya işlerini terk ederek bir süre O'nun evi olan camide kalmak ise de bu süreyi şu meşguliyetlerle doldurmak uygun görülmüştür:

- Nafile namaz kılmak.

- Kuran okumak.

- Allah'ı ve O'nun yarattıklarında görülen nişanlarını düşünmek.

- Allah'ı çeşitli zikir şekilleriyle anmak

- İstiğfar etmek, kendisi ve başkaları için af dilemek.

- Kendisi ve diğer insanlar için dua etmek.

- Hz. Peygamber'i (asm) anmak, ona salat ve selâm getirmek.

- Din alanında faydalı bilgiler almak ve vermek (ilmî faaliyet).

İtikaf ibadeti yalnızca Ramazan'da on gün süreyle yapılmaz. Müminler itikafa niyet ederek her zaman mescide girip bir süre orada kalmak suretiyle bu müstesna ibadetin feyzini ve zevkini, elde edebilirler.
Şu gürültülü, yıpratıcı, adi, maddî, insanı kendine yabancılaştıran dünyada itikafa ne kadar muhtacız!

İTİKAF NASIL YAPILIR?

İtikâf yapmak isteyen kişi, itikâf niyetiyle mescit veya mescit hükmündeki bir yerde kalmaya başlayarak itikâfa girmiş olur. Vaktini namaz, Kur'ân tilâveti, dua, zikir ve tefekkür gibi ibadet ve taatlerle veya dinî bilgi ve kültürünü artıracak sohbet ve okumalarla değerlendirir.

İtikâfa giren kimse, camide yer, içer, uyur ve ihtiyacı olan şeyleri mümkün olduğu takdirde camide tedarik eder. Tuvalete gitmek, abdest almak ve gerekli olduğunda gusletmek gibi tabiî ihtiyaçları için ise camiden dışarı çıkabilir. Bulunduğu camide cuma namazı kılınmıyorsa, cuma namazını kılmak üzere başka bir camiye gidebilir. Cenaze namazı için ise dışarı çıkamaz. Kendisine veya malına bir zarar geleceği korkusuna kapılması ya da zorla çıkarılması hâlinde başka bir camiye gitmek üzere içerisinde bulunduğu cami veya mescidden çıkabilir. Bu zorunlu hâllerin dışında camiden çıkarsa itikâfı bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 291-293).

İTİKAFA NE ZAMAN GİRİLİR?

Hz. Peygamberin (s.a.s.) Ramazan’da ve özellikle bu ayın son on gününde itikâfta bulunduğunu bildiren birçok hadis-i şerif vardır (Buhârî, İtikâf, 1; Müslim, İtikâf, 1-5; Ebû Dâvûd, Ramazân, 3; Savm, 77).

Nafile olan itikâfın en azı bir gündür. Ebû Yusuf en az süreyi, bir günün yarıdan fazlası olarak belirlerken İmam Muhammed itikâf için bir saati de yeterli bulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 290). Yukarıda izah edildiği şekli ile camide itikâf erkeklere mahsustur. Kadınlar ise evlerinin namaz kılmak üzere belirledikleri bir yerinde itikâfta bulunabilirler (Merğînânî, el-Hidâye, II, 291).

Şâfiî mezhebine göre ise, mescid dışında itikâf caiz değildir. Kadın, kocasından izin alarak mescitte itikâf yapar. Zira Hz. Peygamberin (s.a.s.) eşlerinin mescidde itikâfa girdikleri rivayet edilmiştir (Müslim, İtikâf, 6). Bu mezhebe göre itikâf sırasında oruçlu bulunmak da şart değildir (Şîrâzî, el-Mühezzeb, I, 350; Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, I, 658-662).

EVDE İTİKAFA GİRİLİR Mİ?

Bu yıl koronavirüs gölgesinde idrak edilen Ramazan ayında, camilerin kapalı olması dolayısıyla ‘Evde itikafa girilir mi?’ konusu da gündeme geldi. Dini hayatı da etkileyen salgınla ilgili değerlendirmelerini paylaşan Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Burhan İşliyen Ramazanı evde geçireceklere tavsiyelerde bulundu.

Ramazanın son 10 gününde yapılan itikaf ibadetine değinen İşliyen, ülke genelinde camilere ilişkin alınan koronavirüs tedbirleri kapsamında vatandaşların itikafa evlerinde girebileceğini kaydetti. İsteyen vatandaşların evlerinin bir odasını itikaf alanı yapabileceğini bildirerek, "Madem bu yılki itikafı mescitlerde yapamıyoruz, o zaman zikir, ibadet, tefekkür, tezekkür, Kur'an ve duayla meşgul olmak üzere kendi evlerimizde itikafa girebilir, dua edebilir ve Hazreti Peygamber'in tavsiye ettiği şekilde o günleri geçirebiliriz." ifadelerini kullandı.

İTİKAFIN ŞARTLARI NELERDİR?

1- Niyet; Niyetsiz itikâf olmaz. Nezredilen itikâfda niyetin ayrıca dil ile ifade edilmesi gerekir.

2- Mescid: Erkeğin, itikafı cemaatle beş vakit namaz kılman mescidde olmalıdır. İtikâfın en faziletlisi Mescid-i Haram'da, sonra Mescid-i Nebevî'de ve sonra da Mescid-i Aksa'da olandır. Diğer mescidlerdeki fazilet cemaatin çokluğuna göre değişir.

3- Oruç: Daha önce de belirttiğimiz gibi vacip olan itikâf için oruç şarttır. Sünnet itikâf Ramazan ayında olduğu için zaten oruçlu bulunma şart vardır.

4- Temizlik: Kadınların hayız ve nifastan temiz olmaları gerekir. Cünüplük oruca mani olmadığı gibi, itikafı da bozmaz. itikâfa giren cami içinde iken ihtilâm olursa, dışarı çıkarak gusül abdesti alır ve yeniden itikâfa devam eder.

İtikâfta erginlik çağına gelmiş olmak şart değildir. Bu nedenle mümeyyiz bir çocuğun itikâfı da geçerlidir.